„O literaturoznawstwie nauczanym nie tylko ex cathedra” pisali uczestnicy VIII Jarosławskich Potyczek Ortograficznych, które odbyły się 23 kwietnia w Bibliotece PWSTE.

Z zawiłościami dyktanda przygotowanego przez pracowników naukowych z Zakładu Literatury Polskiej i Polskiego Oświecenia Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego zmierzyły się 233 osoby nie tylko z powiatu jarosławskiego. Jak zawsze, poza nagrodami, dodatkową atrakcją była osoba lektora, którym bywa osoba znana z telewizyjnych ekranów. W tym roku tekst dyktanda czytała dziennikarka Polsatu Karolina Szostak.

Podczas gdy nauczyciele-poloniści pod kierunkiem Jacka Stańdy, który w Potyczki zaangażowany jest od pierwszej edycji, sprawdzali prace, oczekującym na wyniki czas uatrakcyjniła młodzież z I Liceum Ogólnokształcącego. Adepci dziennikarstwa z „Kopernika” przeprowadzili wywiad z K. Szostak, która odpowiadała też na pytania publiczności. Publiczność wysłuchała także wykładu dr. Grzegorza Trościńskiego, który mówił o Janie Kochanowskim jako pierwszym polskim poecie kultury.

Clou wieczoru było ogłoszenie mistrzów ortografii w pięciu kategoriach – uczniów gimnazjów, uczniów szkół ponadgimnazjalnych, studentów, mieszkańców oraz kategorii „gość”. Najlepsi okazali się: 

KATEGORIA GIMNAZJUM:

1. Wiktoria Suchy - Gimnazjum Publiczne w Radymnie

2. Patryk Kozicki - Gimnazjum Publiczne nr 1 w Jarosławiu

3. Michał Słoma - Gimnazjum Publiczne nr 1 w Jarosławiu

4. Magdalena Olszówka - Gimnazjum Publiczne nr 1 w Jarosławiu

5. Magdalena Mnich - Gimnazjum Publiczne nr 4 w Jarosławiu

KATEGORIA SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA:

1. Faustyna Kiełbowicz - I Liceum Ogólnokształcące im M. Kopernika w Jarosławiu

2. Gabriela Bury - I Liceum Ogólnokształcące im M. Kopernika w Jarosławiu

3. Barbara Wrzesień - I Liceum Ogólnokształcące im M. Kopernika w Jarosławiu

4. Wiktoria Biały - Zespół Szkół Drogowo-Geodezyjnych i Licealnych w Jarosławiu

5. Magdalena Olejarz - Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących w Jarosławiu

KATEGORIA STUDENT:

1. Joanna Panek - Uniwersytet Rzeszowski

2. Karolina Kumka - Uniwersytet Rzeszowski

3. Natalia Stęchły - Uniwersytet Medyczny w Lublinie

KATEGORIA MIESZKANIEC:

1. Stanisław Lotycz

2. Weronika Makowska

3.Małgorzata Gelmuda

KATEGORIA GOŚĆ:

1. Tomasz Gorczyczewski – dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych w Krosnie

2. Dariusz Tracz – dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie

3. Zbigniew Piskorz – przewodniczący Rady Powiatu Jarosławskiego

Statuetki i nagrody zwycięzcy odbierali z rąk gościa honorowego oraz przedstawicieli organizatorów – przewodniczącego Rady Powiatu Jarosławskiego Z. Piskorza, burmistrza Jarosławia Waldemara Palucha i kierownik jarosławskiej filii Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Przemyślu Małgorzaty Herdy. Imprezę poprowadziła Marlena Dudek z Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, a nad całością czuwał pomysłodawca – dyrektor Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Bartłomiej Kordas.

VIII Jarosławskie Potyczki Ortograficzne odbyły się pod patronatem honorowym Starosty Jarosławskiego i Burmistrza Miasta Jarosławia, patronatem naukowym dyrektora Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego i rektora Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu. Patronatem medialnym wydarzenie objęły: rzeszowskie oddziały Telewizji Polskiej i Polskiego Radia, Gazeta Codzienna „Nowiny” i portal nowiny.pl, „Gazeta Jarosławska” oraz pod.24 i TwojaTv, które transmitowały Potyczki na żywo.

fot. Monika Szarnik

O literaturoznawstwie nauczanym nie tylko ex cathedra

Spostrzeżenie, że we współczesnej humanistyce wiedza w szybkim tempie spiętrza się, w niektórych jej subdyscyplinach bodajże rokrocznie, można uznać za mało problematyczne, jeśli nie błahe, aby je szeroko roztrząsać. Jednocześnie wytrawnym erudytom, nierzadko rutyniarzom z wieloletnim bagażem stażu, nietrudno zauważyć, że novum interpretacyjne nie odrzeka się bezdyskusyjnie od zasłużonych, wypadałoby wręcz rzec, ponadczasowych czy wiecznotrwałych tekstów badawczych. Stąd też literaturoznawca może dążyć w swych eksploracjach hermeneutycznych do enuncjacji wielopoziomowych i wielostronnych, przynależnych do różnych porządków chronologicznych, szczególnie jednak, mówiąc nieco hiperbolicznie, wżerających się w mózg. Zmuszony jest przy tym uważać, aby nie powstał w jego wykładzie informacyjny kogel-mogel, swoisty edukacyjny miszmasz. Niezależnie od heurystyki, czyli użytego hermetycznego, skondensowanego i zhierarchizowanego dyskursu, powinien on też nakreślić curriculum vitae branych pod uwagę pisarzy. Przede wszystkim istotne jest wyszczególnienie obco brzmiących nazwisk, takich na przykład jak: Villon, Racine, Beaumarchais, Rimbaud, Szekspir [lub: Shakespeare] czy Blake. Ważne jest też dokładne odnotowywanie nazw miejscowości, miejsc, a nawet posiadłości, które odegrały pierwszorzędną rolę w dziejach kultury zachodnioeuropejskiej. Chodzi w tym przypadku nie tylko o główne centra tej kultury, takie jak Rzym, Paryż czy Londyn, ale też o opiniotwórcze ośrodki akademickie ze Starego Kontynentu, do których należą z pewnością: Padwa, Bolonia, Cambridge, Wittenberga, Collège de France. Na marginesie trzeba uwydatnić, że nie wszyscy adherenci polonistyki znająna przykładnazwę siedziby Instytutu Literackiego, założonego przez Jerzego Giedroycia, czyli Maisons-Laffitte. Niefortunnie utożsamiają też Krasickiego z Krasińskim albo Kraszewskim bądź sytuują Ludwika Hieronima Morstina obok Andrzeja i Zbigniewa Morsztynów. Summa summarum, należy pamiętać, że wykład to tylko prolegomena do gruntownej sapiencji. Dalej rozciąga się bezkresna i pełna samozaparcia przestrzeń do własnych indagacji, stanowiących zresztą sól humanistyki.